“Detoksu zayıflamak amaçlı anlatan ve bu yönde reklamını yapan kişilerin emin olun sağlık bilimleri geçmişi yoktur. Çünkü detoksun ne demek olduğunu hakkıyla bilen hiçbir sağlıkçı sizin kilo verme isteği ile ilgili zaafınızdan faydalanmaz ve detoksun zayıflamak için yapılmadığını bilir. Etrafınızda bu tarz kişiler varsa koşarak kaçın derim çünkü hem sağlığınızdan hem de paranızdan olursunuz.
BEĞENİ SAYISINDAN ETKİLENMEYİN
Sosyal medyada kendilerini ‘detoks uzmanı’ diye adlandıran kişiler kendilerine önce takipçi satın alırlar daha sonra da ‘beğeni’ satın alırlar. Bu, insanların algılarıyla oynamak içindir. İlk olarak o kişinin sayfasına giren kişi en az 20-30 bin takipçi gördüğünde etkilenir. Sonra beğenilere bakar ve bir gönderi en az 500 beğeni almıştır. Bundan etkilenip “demek ki iyi birisi bu kişi” diyip o da takibe başlar ve gönderileri beğenir. O yüzden önemli olan kaç takipçisi ya da beğenisi olduğu değil, kişinin özgeçmişidir.
Günümüzde bazı insanlar detoks uzmanılığı gibi moda kavramlar yarattı. Siz bir diyetisyenin kendini detoks uzmanı olarak lanse ettiğini duydunuz mu? Detoks ile ilgili bilgiler verir ama zaten bu diyetisyenliğin kapsadığı bir alandır.
“BİRÇOK KİTAP KOPYA ÇEKİLEREK YAZILDI”
Detoks uzmanlarının özgeçmişlerini okuduğunuzda yurtdışında farklı detoks merkezlerine gittikleri ve oralarda eğitim aldıkları yazar. Bunların bir çoğu yalan ve yanlıştır. Tanıtımlarında dikkat edin, şöyle yazar genelde: “Yurt dışında detoks ile ilgili çeşitli programlara ve eğitimlere katılmışlardır.” Hangi programlar? Ne kadar süreli? 3-4 gün mü? 3-5 sene mi ? Hiçbir detay yoktur. Neden mi ? Çünkü eğer size 21 günlük detoks eğitimi aldım diye yazsalar, bunu sorgulayabilirsiniz ama çeşitli eğitimlere katıldı yazınca, bilinç altı eğitim almışlar gibi yerleşir beyninize. Hep de yurt dışı diye yazarlar, çünkü kimse oturup ne zaman yurt dışındaydı, neredeydi bu kişiler diye araştırmaz. Tüm bu tarz kişilerin özgeçmişinde “yurtdışı” adeta sihirli bir kelimedir. 10 sene yurdışında eğitim almış, yaşamış ve bu alanda çalışmış, yurtiçi/yurtdışı çeşitli sağlık kongrelerine katılmış ve birçok detoks merkezinde kalmış birisi olarak size şunu gönül rahatlığıyla söyleyebilirim ki Türkiye’de ki birçok detoks kitabı yurtdışı kitaplarından kopya çekilmiştir. Aynı zamanda kopya çekilen bu kitaplar ne yazık ki uzman doktorlar ya da diyetisyenler tarafından yazılmak yerine sağlık geçmişi olmayan kişiler tarafından yayınlanmıştır.
Ben de birçok detoks merkezine gittim. Size günün sonunda bir sertifika veriyorlar ama bunun hiç bir değeri yoktur. Siz sadece orada katılımcı olarak bulunduğunuzdan ve onların nasıl bir program izlediklerini öğrendiğinizden bu sertifikayı alıyorsunuz. Fakat bu sertifika hiç bir detoks merkezinin hükümeti tarafından onaylanmış resmi bir belge değildir. Zaten olamaz da… İnsan vücudu kompleks bir sistem. Anatomiyi adam gibi bilmeden, yiyeceklerin farklı gıdalarla, ilaçlarla, takviyelerle olan etkileşimini bilmeden, insanların rahatsızlıklarıyla ilgili yeterince bilgi ve tecrübe sahibi olmadan kişileri detoksa yönlendirmek son derece tehlikelidir. Bugün bırakın kişileri yakından tanımayı, sosyal medyada kimi “detoks uzmanları” kapalı gruplar alıp online detoks programları sunmaktadır. İnsanları tanımadan herkesi ezbere aynı programa sokmak nasıl bir cesarettir? Zaten bu cesareti ancak bu alanda bilgi sahibi olmayan kişiler gösterebilir.
“SAĞLIK BAKANLIĞI BU KONUYA EĞİLMELİ”
Sağlık Bakanlığı'nın bu konulara ciddi şekilde el atması gerektiği inancındayım. Bugün kitapçılarda sağlık bölümüne gittiğinizde hiç bir sağlık geçmişi bulunmayan kişilerin kitaplarının satıldığını görüyorsunuz. Bu, halkı kandırmaktır. Halk doğal olarak bu konuyla ilgili tecrübeli kişilerin kitaplarını aldığını düşünür. Madem bu kişilerin sağlıkla ilgili yayın yapmalarına izin veriliyor, o zaman bu kitapların satıldıkları bölümler de ayrı olmalıdır. Kimin kitaplarını, yazılarını, paylaşımlarını okuduğunuza kendi ve sevdiklerinizin sağlığı için çok özen göstermeniz gerekmektedir.
Her şey de olduğu gibi “detoks” kelimesinin anlamını da bozdular. Detoks sadece üç günlük, bir haftalık veya bir aylık sebze suyu içeceğim, sadece çorba içeceğim, tüm gün meyve yiyeceği ya da su tüketeceğim deyip kilo vermek için yapılan bir şey olmamalı.
DETOKSUN BİLİMSEL DAYANAĞI VAR MI?
Günümüzde insanlar detoksu çoğu zaman kilo vermek için yapıyorlar ya da reklamı böyle yapılıyor. Bunun için ürünler satılıyor. İngiltere’de bilim insanları tarafından piyasada satılan 15 tane detoks ürünüyle ilgili bir çalışma yürütüldü. Bu çalışmaya göre ürünlerin üretim yerlerinden ve satıldıkları eczanelerden bu ürünlerin nasıl işe yaradıklarına dair kanıt istediklerinde hiçbirisi somut bir delil gösteremedikleri gibi aynı zamanda ne işe yaradıklarını bile açıklayamadılar. Satan kişiler bile vücudunuza ne girdiğini bilmezken, siz bu ürünleri nasıl alıp tüketebilirsiniz, açıkçası bilemiyorum. Bilmediğim gibi de onaylamıyorum! Vücudunuz çok değerli!
DETOKS NEDİR, NASIL YAPILIR?
Detoks hem zihinsel hem de fiziksel bir arınma olmalıdır. Bunu da bir merkezde uzman doktorlar eşliğinde yapmalısınız, çünkü hipoglisemi atakları, yorgunluk, baş ağrısı, ciddi kas kayıpları ve daha birçok rahatsızlığa davetiye çıkarabilirsiniz. Detoks esnasında çok az kalori alan bünye, enerji sarf edilmek adına yeterli derecede karbonhidrat olmadığından vücuttaki proteini kullanır. Bundan dolayı sistemde ciddi kas kaybı olduğu gibi metabolizma da yavaşlar. Metabolizmayı hızlandıran tek şey vücuttaki kas yoğunluğudur ve kas her zaman yağdan ağır gelir. Siz detoks esnasında hızlı bir şekilde kilo verdim diye sevinirken oysa vücudunuzda önemli bir kas kaybı oluşur. Daha sonrasında normal yemek yemeye başladığınızda metabolizma yavaşladığı için son sürat tekrar kilo alırsınız. Detoks ciddi rahatsızlıklar esnasında uzman doktorlar eşliğinde yapıldığı gibi, sonrasındaki geçiş diyeti de çok önemlidir.”
